- Thời gian thử việc có được doanh nghiệp xác định căn cứ vào bằng cấp của NLĐ không hay chỉ dựa trên tính chất, mức độ phức tạp của công việc và yêu cầu của chức danh nghề?
Theo Điều 25 của BLLĐ, thời gian thử việc sẽ căn cứ vào tính chất và mức độ phức tạp của công việc chứ không phải dựa vào bằng cấp của NLĐ. Theo đó, thời gian thử việc được xác định như sau:
(i) Nếu xác định công việc có chức danh ngành, nghề của người quản lý doanh nghiệp theo quy định của Luật Doanh nghiệp hay Luật Quản lý, sử dụng vốn Nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp thì thời gian thử việc sẽ không được quá 180 ngày;
(ii) Nếu xác định công việc có chức danh nghề cần trình độ chuyên môn, kỹ thuật từ cao đẳng trở lên thì thời gian thử việc sẽ không được quá 60 ngày lịch;
(iii) Nếu xác định công việc có chức danh nghề cần trình độ chuyên môn, kỹ thuật trung cấp, công nhân kỹ thuật, nhân viên nghiệp vụ thì thời gian thử việc sẽ không được quá 30 ngày lịch; và
(iv) Các trường hợp còn lại thì sẽ không được quá 06 ngày làm việc.
Về việc xác định trình độ chuyên môn, kỹ thuật cụ thể cho công việc có chức danh nghề tương ứng (trình độ phổ thông, trung cấp, cao đẳng hoặc đại học…), NSDLĐ sẽ tự xác định loại bằng cấp gì phù hợp cho từng vị trí công việc trong thông báo tuyển dụng của doanh nghiệp. Lưu ý là việc xác định trình độ chuyên môn, kỹ thuật phải hợp lý và được căn cứ dựa trên mức độ phức tạp của công việc, làm cơ sở để tính thời gian thử việc của NLĐ theo đúng quy định của BLLĐ.
Từ quy định nêu trên cho thấy rằng, việc xác định thời gian thử việc sẽ được căn cứ vào tính chất và mức độ phức tạp của công việc. Bằng cấp của NLĐ sẽ chỉ là cơ sở để NSDLĐ quyết định tuyển dụng sau khi NSDLĐ đã xác định trình độ chuyên môn, kỹ thuật cụ thể đối với vị trí công việc đó. Cụ thể, NLĐ nào có trình độ đại học nhưng lại được thử việc đối với công việc chỉ yêu cầu trình độ chuyên môn, kỹ thuật từ trung cấp nghề, thì thời gian thử việc tối đa áp dụng cho NLĐ vẫn không được vượt quá 30 ngày lịch.
2. Nếu không căn cứ vào bằng cấp của NLĐ, NSDLĐ tuyển dụng: (i) NLĐ chưa tốt nghiệp phổ thông và xác định thời gian thử việc là 30 ngày; và (ii) NLĐ đã tốt nghiệp phổ thông và xác định thời gian thử việc là 60 ngày có đúng quy định pháp luật không?
Đối với các trường hợp được nêu nêu trên, các công việc mà NSDLĐ đang tuyển dụng được hiểu là các công việc không cần trình độ chuyên môn, kỹ thuật (chỉ cần NLĐ chưa tốt nghiệp phổ thông hay chỉ mới tốt nghiệp phổ thông).
Vì vậy, căn cứ theo quy định của BLLĐ như được phân tích tại Mục 1 ở trên, việc NSDLĐ áp dụng thời gian thử việc 60 ngày lịch (được áp dụng cho các công việc có chức danh nghề cần trình độ chuyên môn kỹ thuật từ cao đẳng trở lên) hoặc 30 ngày lịch (áp dụng cho các công việc có chức danh nghề cần trình độ chuyên môn kỹ thuật trung cấp nghề, trung cấp chuyên nghiệp, công nhân kỹ thuật, nhân viên nghiệp vụ) cho một công việc không cần đến bất kỳ trình độ chuyên môn, kỹ thuật cụ thể nào là chưa phù hợp với quy định của pháp luật lao động. Thay vào đó, thời gian thử việc theo quy định được xác định cho các công việc nêu trên tối đa sẽ chỉ là 06 ngày làm việc.
