Theo quy định của pháp luật, việc đương sự yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân đang lưu giữ, quản lý tài liệu, chứng cứ cung cấp tài liệu, chứng cứ đó cho mình là một trong những quyền cơ bản của đương sự[1]. Như vậy, vợ hoặc chồng là nguyên đơn trong vụ án ly hôn đều có quyền yêu cầu các cơ quan, tổ chức, cá nhân khác, thậm chí là bị đơn đang lưu giữ, quản lý tài liệu, chứng cứ cung cấp tài liệu, chứng cứ đó cho mình. Trong trường hợp này, nguyên đơn phải làm văn bản yêu cầu được cung cấp tài liệu chứng cứ. Văn bản yêu cầu cần ghi rõ tài liệu, chứng cứ cần cung cấp; lý do cung cấp; họ, tên, địa chỉ của cá nhân, tên, địa chỉ của cơ quan, tổ chức đang quản lý, lưu giữ tài liệu, chứng cứ cần cung cấp. Người đang quản lý tài liệu, chứng cứ có trách nhiệm cung cấp cho nguyên đơn trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu, nếu không cung cấp được thì phải trả lời bằng văn bản nêu rõ lý do.
Tuy nhiên trên thực tế, có không ít các trường hợp những người quản lý tài liệu, chứng cứ không chịu cung cấp chứng cứ theo yêu cầu của nguyên đơn. Họ đơn giản chỉ cần viện dẫn một lý do nào đó cho việc không cung cấp được chứng cứ mà nguyên đơn không thể kiểm chứng, thậm chí là không trả lời. Vì vậy, trong những trường hợp này, pháp luật cho phép nguyên đơn cũng như các đương sự quyền để bảo vệ mình, đó là quyền yêu cầu Tòa án thu thập tài liệu, chứng cứ. Theo đó, khi nguyên đơn đã áp dụng các biện pháp cần thiết để thu thập tài liệu, chứng cứ mà vẫn không thể tự mình thu thập được thì có thể đề nghị Tòa án ra quyết định yêu cầu các cơ quan, tổ chức, cá nhân đang lưu giữ, quản lý tài liệu, chứng cứ cung cấp cho mình hoặc đề nghị Tòa án tiến hành thu thập tài liệu, chứng cứ nhằm bảo đảm cho việc giải quyết vụ việc dân sự đúng đắn[3].
Lưu ý: Điều kiện để thực
hiện quyền này là nguyên đơn phải chứng minh được mình đã sử dụng các biện pháp
cần thiết nhưng vẫn không được cung cấp chứng cứ. Đồng thời, nguyên đơn phải
làm đơn yêu cầu Tòa án tiến hành thu thập tài liệu chứng cứ. Khi xem xét đơn của
nguyên đơn là có căn cứ thì Tòa án sẽ ra quyết định yêu cầu cung cấp chứng cứ.
Lúc này, cơ quan, tổ chức, cá nhân bắt buộc phải cung cấp chứng cứ cho Tòa án
trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được quyết định. Nếu không cung cấp được
mà không có lý do chính đáng thì tùy theo mức độ vi phạm, các cơ quan, tổ chức,
cá nhân này có thể bị xử lý hành chính hoặc hình sự về hành vi cản trở tố tụng.
[1] Điều 70.6 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.
[3] Điều 106.2 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.
Nếu bạn muốn biết thêm thông tin về cách chúng tôi có thể hỗ trợ bạn về các vấn đề về ly hôn, xin vui lòng liên hệ với chúng tôi theo số điện thoại: +84 (28) 36223522 hoặc email cho chúng tôi tại info@phuoc-partner.com.
