Khi nhìn vào bản nhạc phổ cho đàn piano, bạn sẽ thấy rằng nó thường bao gồm hai khóa nhạc, khóa Sol và khóa Fa. Các bản nhạc dành cho đàn piano thường dài và chứa nhiều thông tin về kỹ thuật và giai điệu. Tuy nhiên, nếu bạn chỉ tập trung vào phần kỹ thuật thị tấu để đạt được kỹ năng phản xạ nhanh, thì sẽ không đủ thời gian để chơi piano thành thạo. Bạn sẽ phải luôn phụ thuộc vào bản nhạc, điều này sẽ gây khó khăn và bất tiện cho bạn. Vì vậy, hãy tập trung vào việc hiểu cách hoạt động của các khóa nhạc và các nốt nhạc trên đàn piano. Học cách xác định các quãng trên bàn phím đàn, sử dụng các vị trí khóa nhạc để giúp bạn có thể dễ dàng nhảy vào các phím đàn, và học các kỹ thuật để tăng tính linh hoạt trong việc chơi nhạc. Nếu bạn làm được những điều này, bạn sẽ có thể chơi piano một cách tự tin và đầy sáng tạo, thể hiện tài năng và sự đam mê của mình.
Dưới đây là là một số ví dụ minh họa:
- Khi chơi nhạc, việc sử dụng bản nhạc có thể mang lại nhiều thách thức khác nhau cho bạn. Nếu bản nhạc dài và phức tạp, bạn sẽ không thể để tất cả các trang nhạc trên giá đàn và cần phải lật trang. Nhưng nếu lật trang quá chậm hoặc không chính xác, bạn có thể làm rơi các trang nhạc và phải dừng chơi để lấy lại chúng. Điều này sẽ làm gián đoạn quá trình chơi và giảm hiệu quả của bạn;
- Hơn nữa, để chơi một bản nhạc tốt, bạn cần phải nhớ hết nội dung của bản nhạc. Do đó, bạn buộc phải mang theo bản nhạc yêu thích khi chơi. Tuy nhiên, việc nhìn vào bản nhạc khi chơi có thể làm giảm hiệu quả của bạn. Bạn không thể quan sát các ngón tay của mình di chuyển trên bàn phím để điều chỉnh âm lượng sao cho phù hợp với tính chất của bản nhạc. Điều này có thể ảnh hưởng đến kỹ năng chơi nhạc của bạn và làm giảm hiệu quả của việc diễn tả cảm xúc trong bản nhạc;
- Hơn thế nữa, việc phải đọc và diễn dịch các nốt nhạc trong đầu cũng sẽ làm chậm quá trình chơi của bạn. Nếu bạn mở mắt để tiếp nhận một lượng lớn thông tin và lập tức diễn dịch chúng, bạn sẽ không thể nhắm mắt để phiêu theo đường đi của giai điệu và tiết tấu của bản nhạc;
- Cuối cùng, nếu bạn chơi bị sai, việc ứng tấu lại để quay trở lại đoạn nhạc chơi đúng trong phần trước sẽ trở nên khó khăn và có thể làm gián đoạn bản nhạc đang chơi.
Một cách để học đàn piano là học thuộc lòng các bản nhạc, tuy nhiên, phương pháp này có những nhược điểm và ưu điểm. Nhược điểm của việc học thuộc lòng là não của bạn có thể không đủ khả năng chứa nhiều thông tin mới khi đã chứa quá nhiều thông tin về cuộc sống hàng ngày. Điều này có thể dẫn đến việc bạn chỉ có thể nhớ được vài chục bản nhạc và các bản nhạc cũ mà bạn đã thuộc lòng có thể bị quên khi bạn cố gắng nhớ một bản nhạc mới. Ngoài ra, nếu lựa chọn học thuộc lòng, bạn sẽ có thể trở nên kém cảm giác thị tấu và kỹ năng này sẽ dần giảm sút theo thời gian, khiến cho bạn gặp khó khăn khi gặp phải các bản nhạc mới.
Tuy nhiên, việc học thuộc lòng cũng có những lợi ích, bao gồm việc giúp bạn nhìn đôi tay của mình và kiểm soát các ngón tay để chúng đặt đúng trên phím đàn, tránh sự phân tâm giữa bản nhạc và phím đàn. Việc học thuộc lòng cũng hữu ích khi bạn cần quay video hoặc khi chơi đàn piano ở bất kỳ đâu.
Các bước thông thường cho quá trình học thuộc lòng một bản nhạc sẽ theo tuần tự như sau:
- Thứ nhất, bạn sẽ học thuộc giai điệu của bản nhạc, đặc biệt là tay phải, bằng cách lựa chọn những bản nhạc nổi tiếng mà bạn đã biết hoặc đã thuộc một phần nào đó. Bạn có thể nghe và xem nhiều lần bản nhạc trên YouTube, MP3 hoặc các nguồn khác để hiểu rõ hơn về ý nghĩa của từng câu và đoạn nhạc, cùng đọc ca từ của nó để hiểu được cách xây dựng, phát triển và kết thúc nội dung ca từ của tác giả;
- Thứ hai, tìm hiểu các mẫu âm hình đệm tiêu biểu cho phần mẫu âm hình đệm bên tay trái của bản nhạc. Điều này giúp bạn biết được các mẫu âm hình đệm cho tiết điệu của bản nhạc và cách sử dụng chúng;
- Thứ ba, nắm vững kiến thức về nhạc lý và hòa âm để hiểu rõ cách hình thành và phát triển giai điệu của bản nhạc. Bạn cũng cần tìm hiểu vòng hợp âm mà tác giả bản nhạc đã sử dụng và các mẫu âm hình đệm tiêu biểu của chúng để ghi nhớ cho bên phần mẫu âm hình đệm bên tay trái. Hãy nhớ các hợp âm đảo và các mẫu âm hình đệm tiêu biểu của chúng để tạo đường đi âm Bass của các hợp âm sao cho liền lạc;
- Thứ tư, bạn cần biết chính xác vị trí của ba đoạn nhạc trong bản nhạc để ghi nhớ chúng. Ba đoạn đó là Đoạn dạo đầu, Giang tấu và Đoạn Kết, và chúng được tác giả bản nhạc đưa vào để tạo nên sự mô phỏng giai điệu và tiết tấu của bản nhạc. Bạn hãy tham khảo phần hướng dẫn cách soạn Đoạn dạo đầu, Giang tấu và Đoạn Kết để có thêm thông tin chi tiết;
- Thứ năm, trong một bản nhạc, không chỉ có phần giai điệu bên tay phải và phần mẫu âm hình đệm chính bên tay trái, mà còn có các phần tô điểm – các phần thêm vào của tác giả bản nhạc được đặt ở nhiều vị trí khác nhau trong bản nhạc như các câu dẫn, nối, chèn, lót, kiệu và nhiều hơn thế nữa. Những phần này được sử dụng để hỗ trợ, nâng cao vai trò và làm đẹp cho giai điệu, nối kết các câu, các đoạn lại với nhau sao cho liền mạch. Để chơi những phần này một cách hiệu quả, bạn cần phải biết chúng nằm ở đâu trong bản nhạc và sử dụng một âm lượng và sắc thái phù hợp với vai trò và công dụng của chúng trong bản nhạc. Thông thường, phần tô điểm sẽ có âm lượng nhỏ hơn giai điệu để tôn lên sự nổi bật của giai điệu; và
- Để chơi nhạc một cách thuận tiện và hợp lý nhất, bạn cần tính toán và sắp xếp các ngón tay của mình ở các mẫu âm hình đệm ở tay trái và phần giai điệu ở tay phải. Nhớ các ngón tay sẽ giúp bạn chơi nhạc dễ dàng hơn và giảm thiểu sự mắc lỗi trong khi chơi. Để tìm hiểu cách sắp xếp ngón tay hiệu quả trên phím đàn piano, bạn có thể tham khảo phần giới thiệu.
Ngoài những bước đã đề cập ở trên, để học thuộc lòng bản nhạc nhanh chóng, dưới đây là 10 mẹo mà bạn cần quan tâm:
- Mẹo thứ nhất: bạn hãy chọn một nơi yên tĩnh để tập trung luyện tập. Thời gian tập lý tưởng là từ 30 đến 60 phút mỗi ngày, nhưng bạn cần phải tập trung thật sự để tận dụng sức tập trung tối đa;
- Mẹo thứ hai: khi chơi các bản nhạc có lời, bạn hãy đọc kỹ ca từ để hiểu rõ ý nghĩa của chúng. Với các bài hát từ những năm 1990 trở về trước, tác giả thường tập trung vào ý nghĩa của lời bài hát, vì đó được xem là một câu chuyện được dẫn dắt bằng âm nhạc. Nếu bạn hiểu được nội dung của bài hát, bạn sẽ ghi nhớ nó nhanh chóng và lâu dài hơn;
- Mẹo thứ ba: bạn nên chia nhỏ bản nhạc thành các đoạn phiên khúc A1, đoạn phiên khúc A2, đoạn điệp khúc B và chia nhỏ các đoạn phiên khúc thành từng câu. Nếu câu quá dài, bạn nên chia câu đó ra thành các chi câu. Trong các chi câu, bạn cũng nên phân chia thành các cụm nhỏ, với trường độ khoảng nửa ô nhịp, một ô nhịp hoặc nhiều hơn tuỳ theo bản nhạc hoặc kinh nghiệm của bạn. Chơi từng đoạn nhỏ giúp bạn tự tin hơn khi chơi ở bất kỳ đoạn nào vào bất kỳ thời điểm nào. Bản nhạc của bạn sẽ trở nên phong phú hơn vì tính đa dạng của nó. Việc chơi từng đoạn nhỏ cũng giúp bạn bắt kịp nhịp độ và tiết tấu của bản nhạc tốt hơn, tập trung dễ dàng hơn và tránh mắc sai lầm. Bạn chỉ cần tập trung vào từng đoạn nhỏ của bản nhạc cho đến khi chơi thành thục, sau đó ghép từng chi câu lại thành câu, và cuối cùng ghép các câu lại thành đoạn và bản nhạc hoàn chỉnh;
- Mẹo thứ tư: bạn nên chơi từng đoạn nhạc với tốc độ chậm trước khi nối chúng lại với nhau và tăng dần tốc độ cho đến khi đạt được tốc độ theo ý đồ của tác giả bản nhạc. Bằng cách này, bạn sẽ dễ dàng tiếp thu những kỹ năng và kỹ thuật cần thiết để chơi nhạc một cách thành thạo;
- Mẹo thứ năm: nếu gặp đoạn nhạc khó, bạn không nên ngồi tập liên tục mà hãy nghỉ ngơi hoặc chuyển sang tập đoạn khác để bộ não có thời gian nghỉ ngơi trước khi tiếp tục;
- Mẹo thứ sáu: nếu quên một nốt nào đó trong bản nhạc, bạn hãy tìm vị trí bị ngưng đó và thử đoán xem có thể nhận ra thêm các nốt trong vài ô nhịp nữa không, sau đó hãy ghi nhớ chúng để sử dụng cho các lần tập sau;
- Mẹo thứ bảy: khi chơi một cụm nốt nào đó, bạn hãy đảo mắt sang phía bên phải của cụm nốt đó để nhìn thấy một vài nốt đầu của cụm nốt tiếp theo;
- Mẹo thứ tám: bạn nên tập và ghi nhớ các tiết tấu và mô-típ thông dụng thường xuất hiện trong bản nhạc;
- Mẹo thứ chín: bạn nên tập chép tay bản nhạc ra giấy để giúp não ghi nhớ những hoạt động của đôi tay và giúp bạn nhớ sâu những gì mà đôi tay của bạn đã thực hiện; và
- Mẹo thứ mười: bạn hãy luyện tập chơi đàn piano thật nhiều mỗi ngày trong một khoảng thời gian dài để cải thiện phản xạ của não và chơi đàn một cách tự nhiên và thoải mái hơn.
Bạn hãy nhớ rằng, để chơi đàn piano tốt, bạn cần tập trước kỹ thuật thị tấu và sau đó học thuộc lòng bản nhạc bằng cách ghi nhớ các tiết tấu và mô-típ thông dụng. Nếu quên một nốt nào đó khi đang chơi, bạn hãy quay trở lại thị tấu để tìm nốt đó và tiếp tục chơi nhé!
thục.
Bài viết này của tôi được viết trên cơ sở dựa vào những kiến thức âm nhạc mà tôi đã được học cũng như những kinh nghiệm tập chơi đàn piano trong nhiều năm qua. Nếu bạn thấy những thông tin chia sẻ của tôi ở trên là hữu ích cho việc học đàn piano của bạn, xin hãy ủng hộ tôi bằng một cú click chuột vào website này nhé www.phuoc-partner.com. Cám ơn bạn rất nhiều và chúc bạn thành công chinh phục loại nhạc cụ khó tính này nhé. Xin chào bạn.
