Trước khi khám phá thế giới tuyệt vời của đàn piano, hãy cùng nhau tìm hiểu về một khái niệm bao trùm hơn, đó là âm nhạc. Vậy theo bạn thì ý nghĩa của âm nhạc là gì? Nói một cách đơn giản, âm nhạc là một nghệ thuật sử dụng âm thanh để biểu đạt, miêu tả cuộc sống và thể hiện tâm trạng của con người. Nhưng nó không chỉ là những nốt nhạc và giai điệu, mà còn là một hình thức nghệ thuật tinh tế, kết hợp giữa âm thanh, tốc độ, nhịp độ và cảm xúc.
Âm nhạc có thể được xem như một ngôn ngữ toàn cầu, vượt qua mọi giới hạn văn hóa và ngôn ngữ để truyền tải thông điệp và kết nối con người với nhau. Nó có thể giúp bạn thăng hoa trong niềm vui, tìm sự động viên trong những thời điểm khó khăn và thậm chí là giúp bạn xoa dịu cảm xúc. Vì thế, không có gì ngạc nhiên khi âm nhạc được coi là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của chúng ta.
Trong lĩnh vực âm nhạc, có các nhánh chính sau đây:
- Đầu tiên, là bộ nhạc cụ dây – những loại nhạc cụ này tạo ra âm thanh thông qua dao động của dây, bao gồm đàn piano, violin, guitar, mandolin và nhiều loại khác nữa. Những nhạc cụ này có thể phát ra âm thanh ấm áp, dịu dàng hoặc sôi động tùy thuộc vào cách chơi của người chơi. Tiếp đến, là bộ nhạc cụ gõ – đây là những loại nhạc cụ tạo ra âm thanh bằng cách gõ hoặc tác động lên bề mặt của chúng, ví dụ như trống, mõ và nhiều loại nhạc cụ khác. Những nhạc cụ này thường được sử dụng trong các bản nhạc sôi động và mang tính tiết tấu cao. Thứ ba, là bộ dụng cụ hơi – những loại nhạc cụ có chứa một hộp cộng hưởng và được thổi vào để tạo ra âm thanh, ví dụ như sáo, kèn, phong cầm và nhiều loại nhạc cụ khác. Những nhạc cụ này có thể tạo ra âm thanh mềm mại, dịu dàng hoặc sống động, tùy thuộc vào cách thổi của người chơi;
- Thứ hai là nhạc vũ điệu – loại nhạc được sử dụng để nhảy múa và biểu diễn khiêu vũ như dance cover, dance sport và nhiều loại khác, v.v…; và
- Thứ ba là hát và thanh nhạc – các loại âm nhạc được trình bày bằng giọng hát hoặc kết hợp giọng hát với các loại nhạc cụ, bao gồm nhạc Pop, Rock, Blues, Jazz, Opera và nhiều loại nhạc khác.
Trong lĩnh vực âm nhạc, bất kỳ môn học nào và ở bất kỳ trình độ nào, bốn yếu tố chính của âm nhạc đó là cao độ, trường độ, cường độ và âm sắc. Cao độ là độ cao thấp của âm thanh và để đạt được cao độ đúng, bạn cần phải chơi đúng các nốt trong bản nhạc. Trường độ sẽ đo độ dài của âm thanh bằng thời gian giữa khi nhấn và khi nhấc ngón tay xuống và lên phím đàn. Cường độ chỉ độ lớn nhỏ của âm thanh phụ thuộc vào lực tác động của ngón tay lên phím đàn. Cuối cùng, âm sắc là màu sắc của âm thanh và giúp phân biệt loại nhạc cụ đang được chơi.
Nắm vững được bốn yếu tố trên sẽ giúp bạn tiến bộ nhanh chóng và chắc chắn trong bất kỳ môn học âm nhạc nào. Bởi vì các kiến thức nền tảng giữa các môn học âm nhạc khác nhau gần như giống nhau, nên khi chuyển sang môn học mới, bạn không cần phải học lại từ đầu. Điều này đặc biệt hữu ích khi bạn muốn học chơi nhiều nhạc cụ khác nhau.
Nếu đang tập trung vào việc học chơi đàn piano, bạn cần chú ý đến các yếu tố của nhạc cụ này. Tuy nhiên, trong phần này chỉ đề cập đến đàn piano và không bàn đến các loại nhạc cụ khác, do đó sẽ không nói đến yếu tố âm sắc. Nếu bạn muốn học phối khí, bạn cần biết cách phối âm thanh của các loại nhạc cụ khác trong một ban nhạc, để tạo ra sự hài hòa và cho các nhạc cụ kết hợp với nhau một cách mượt mà và đầy thu hút.
Để thành công trong việc học chơi đàn piano, bạn cần trải qua ba giai đoạn khác nhau. Trước tiên, bạn phải học cách chơi đúng cao độ, tức là chơi đúng các nốt và bấm đúng ngón tay để tạo ra giai điệu gần đúng nhất theo yêu cầu của bản nhạc. Sau đó, bạn sẽ tiến đến giai đoạn luyện tập để hoàn thiện tốc độ, tức là chơi bản nhạc theo tốc độ yêu cầu của tác giả. Cuối cùng, điều quan trọng là bổ sung và hoàn thiện cường độ, tức là truyền tải sắc thái và cảm xúc của bản thân vào bản nhạc. Khi có khả năng thể hiện được cường độ vào bản nhạc, bạn sẽ truyền được đam mê của mình vào tiếng đàn piano, và âm nhạc của bạn sẽ trở nên hấp dẫn và đầy cảm xúc.
Để giúp bạn dễ hình dung, hãy tưởng tượng bạn chỉ chơi đúng cao độ thì bạn cần phải cố gắng để các nốt bên tay trái khớp với các nốt của bên tay phải của bạn. Với những đoạn nhạc mà bạn có thể nhớ và nhìn được cả hai tay, bạn sẽ chơi rất nhanh và mượt mà. Nhưng đối với những đoạn mà bạn không nhớ chắc chắn, bạn phải nhìn cả hai tay cùng một lúc, điều này làm cho giai điệu của bạn không được hợp lý và tốc độ bị giật cục.
Trong giai đoạn hoàn thiện về cao độ, bạn phải chơi sao cho giai điệu gần đúng với cao độ của bản nhạc để đạt được kết quả tốt nhất. Tuy nhiên, khi chuyển sang giai đoạn hoàn thiện về trường độ, bạn cần phải làm việc nhiều hơn. Giai đoạn này được xem là giai đoạn mang tính kỷ luật trong âm nhạc, nghĩa là bạn phải chơi theo nhịp của máy đập nhịp (metronome) để đạt được sự chính xác và kỷ luật.
Tập luyện với metronome sẽ giúp bạn nâng cao kỹ thuật của các ngón tay và cải thiện khả năng kiểm soát nhịp độ và phách. Tuy nhiên, bạn cần bắt đầu từ tốc độ chậm và đúng, sau đó tăng dần tốc độ lên.
Một trong những vấn đề lớn khi biểu diễn trước đông người là sự tự tin. Tuy nhiên, nếu bạn nắm vững trình độ và kiểm soát được nhịp độ và phách, bạn sẽ tăng cường sự tự tin và tập trung hơn. Điều này sẽ giúp bạn chơi nhạc trước chỗ đông người một cách suôn sẻ và giảm thiểu những sai sót không đáng có.
Trong quá trình học đàn piano, giai đoạn trường độ được xem là thử thách khó khăn nhất đối với người học. Tuy nhiên, nếu bạn kiên trì luyện tập, bắt đầu từ việc duy trì nhịp độ chỉ trong một đoạn nhạc ngắn và miệt mài luyện tập theo thời gian, bạn sẽ trở nên khéo léo hơn trong việc điều chỉnh phách và giữ nhịp lâu hơn.
Tuy nhiên, để trở thành một người chơi đàn piano thực thụ, chỉ có kỹ năng trường độ và phách tốt không đủ. Nếu chỉ tập trung vào kỹ thuật và không thể truyền đạt cảm xúc của mình qua bản nhạc, thì người nghe sẽ chỉ cảm thấy ngưỡng mộ kỹ thuật tay ngón của bạn mà không thấy được bản chất của bản nhạc. Điều này là do bạn chỉ chơi như đang trả bài vậy. Để tránh tình trạng này, bạn cần hoàn thiện yếu tố cường độ. Bằng cách tăng giảm tốc độ và âm lượng phù hợp, bạn có thể truyền đạt được sắc thái và cảm xúc của bản nhạc, tạo ra một trải nghiệm âm nhạc sống động và thú vị cho người nghe.
Tuy nhiên, trước khi bắt đầu tập trung vào cường độ, bạn cần phải chắc chắn rằng bạn đã hoàn thiện kỹ thuật trường độ của mình. Không nên vội vàng tập trung vào cường độ khi bạn vẫn chưa thuần thục trường độ. Nếu không, bạn sẽ không thể hoàn thiện bất kỳ kỹ năng nào.
Kỹ thuật đánh đàn piano là rất quan trọng để tạo ra bản nhạc sống động và đầy cảm xúc. Tuy nhiên, bạn không nên tập trung quá nhiều vào các kỹ thuật phức tạp mà quên đi yếu tố quan trọng khác đó là thổi hồn của bạn vào bản nhạc. Bạn cần truyền đạt sắc thái, cảm xúc và cái tôi của mình vào bản nhạc. Vì vậy, hãy dành thời gian để luyện tập sao cho các ngón tay của bạn được thả lỏng và thoải mái ở một mức độ nhất định, và khi đạt đến trình độ và kỹ năng tối đa, bạn phải tập trung vào giai điệu của bản nhạc ở tay phải, cách phối hợp với các nốt âm hình đệm ở phần bàn tay trái, đọc bản nhạc và chơi trên đàn piano với sự chú ý đến nhịp, phách và việc đạp pedal đúng để theo nhịp của bản nhạc.
Tất cả những việc này đều đòi hỏi bạn phải sử dụng đồng thời nhiều bộ phận của cơ thể, và do đó tốn rất nhiều năng lượng của trí não và sự tập trung cao độ của bạn. Tuy nhiên, nếu bạn kiên trì luyện tập, bạn sẽ cảm thấy dễ chịu hơn khi điều khiển các ngón tay của mình và chúng sẽ không còn bị căng cứng như trước. Bạn sẽ có thể tự điều chỉnh lực nhấn của ngón tay, tốc độ chơi nhanh hay chậm theo ý thích của mình. Điều này đồng nghĩa với việc bạn đã kiểm soát được cường độ và bắt đầu chơi đàn piano một cách tự tin và tinh tế hơn. Hãy nhớ rằng, khi bạn đưa thêm sự cảm nhận và cảm xúc của mình vào bản nhạc, bạn sẽ tạo ra một trải nghiệm âm nhạc tuyệt vời và đầy ý nghĩa.
Bài viết này của tôi được viết trên cơ sở dựa vào những kiến thức âm nhạc mà tôi đã được học cũng như những kinh nghiệm tập chơi đàn piano trong nhiều năm qua. Nếu bạn thấy những thông tin chia sẻ của tôi ở trên là hữu ích cho việc học đàn piano của bạn, xin ửng hộ tôi bằng một cú click chuột vào website này nhé www.phuoc-partner.com. Cám ơn bạn rất nhiều và chúc bạn thành công chinh phục loại nhạc cụ khó tính này nhé. Xin chào bạn.
